"ΑΜΟΡΓΙΑΝΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ"

26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής.

Από τα πιο μεγάλα, τα πιο παραδοσιακά πανηγύρια των νησιών των Κυκλάδων είναι 

της Αγ. Παρασκευής στην κάτω μεριά Αμοργού.
Από τις 17-7 κάθε χρόνο Ημέρα της Αγίας Μαρίνας αρχίζουν οι ετοιμασίες για την μεγάλη γιορτή. Σχεδόν οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού μας συμμετέχουν και προσφέρουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους καθάρισμα και βάψιμο με ασβέστη την εκκλησία της Αγ. Παρασκευής και όλων των άλλων χώρων, δωμάτια, τραπεζαρίες, φούρνοι κ.τ.λ..
Μαζεύουν φρύγανα για τους φούρνους που ψήνουν τα ψωμιά. Καθαρίζουν πατάτες περίπου 1200 κιλά κρεμμύδια, 200 κιλά όσπρια και ότι άλλο χρειασθεί για τα φαγητά. 

Από τις 23-7 αρχίζουν τα ζυμώματα για 2000 κιλά ψωμιά  και την παραμονή σφάζουν τα ζώα που θα χρειαστούν.Το κύριο φαγητό του πανηγυριού είναι το πατατάτο (κρέας γιαχνί με πατάτες), το ξυδάτο, (κρέας βραστό και πατσάς) και το κοφτό (σιτάρι με αμοργιανή μυζήθρα).

Περίπου 3.000 άτομα σερβίρονται και τρώνε με απόλυτη τάξη και οργάνωση.

Την Παραμονή της Αγίας Παρασκευής 25-7 μαγειρεύουν 15 καζάνια πατατάτο, 2 καζάνια κοφτό. Την ημέρα της γιορτής 26-7 μαγειρεύουν 6 καζάνια πατατάτο και ένα καζάνι ξυδάτο. Όλα αυτά μαγειρεύονται στην κουζίνα της Αγ. Παρασκευής σε πολύ μεγάλα καζάνια που κάτω από αυτά σιγοκαίνε τα ξύλα που έχουν μαζέψει από τα βουνά της Αμοργού. 

Οι νέοι και νέες του νησιού  σερβίρουν και βοηθούν σε όλες τις δουλειές με μεγάλο κέφι και πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Μετά τον εσπερινό και το φαγοπότι ακολουθεί γλέντι με βιολιά και λαούτα που παίζουν οι μουσικοί του νησιού  στην εξω- τερική τραπεζαρία της Αγ. Παρασκευής αλλά και σε μαγαζιά στα χωριά της Κάτω Μεριάς.
Είναι ένα σημαντικό γεγονός στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού του απέραντου γαλάζιου, που δίνει  την ευκαιρία σε εκατοντάδες συμπατριώτες  να συναντηθούν, να γιορτάσουν και να γλεντήσουν και στους επισκέπτες του νησιού απέραντη χαρά γι’ αυτό το παραδοσιακό γεγονός του τόπου της Αμοργού.

Παρακάτω ακολουθούν τα τρία βασικά πιάτα που σερβίρονται στο μεγάλο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Αμοργό.

Αμοργιανό Πατατάτο

Το πατατάτο είναι κατσικίσιο κρέας στην κατσαρόλα με πατάτες. Το πατατάτο είναι από τα τυπικότερα Αμοργιανά πιάτα που σερβίρεται στα εστιατόρια και τα ταβερνάκια του νησιού. Η μαζικότερη κατανάλωσή του γίνεται στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, στην Κάτω Μεριά της Αμοργού. Την παραμονή της γιορτής σερβίρονται δωρεάν πάνω από δύο χιλιάδες μερίδες στους πιστούς που συγκεντρώνονται στο μοναστήρι. Εντύπωση προκαλεί η προσμονή του λαού για την κατανάλωση του ευλογημένου από την Αγία Παρασκευή φαγητού. Είναι η ανάγκη κοινωνίας και θρησκευτικής ευλογίας της απομονωμένης νησιώτικης ζωής που προκαλεί τη μαζική προσέλευση;

Δείτε την συνταγή του και όχι μόνο ,από το απόσπασμα της εκπομπής του Ηλία Μαμαλάκη "Μπουκιά και συχώριο".

Αμοργιανό Ξυδάτο

Το ξιδάτο είναι σούπα με κατσίκι και εντόσθια (ο λεγόμενος πατσάς). Προσφέρεται στα πανηγύρια μετά τις θρησκευτικές ολονυχτίες ή τα… εγκόσμια ξενύχτια. Προσφέρεται, επίσης, στον «αντίγαμο» μια μέρα μετά το γαμήλιο γλέντι όταν ξαναμαζεύονται οι συγγενείς και οι φίλοι και το τρώνε ως αντίδοτο για τη στομαχική…. κραιπάλη της προηγούμενης μέρας.

Αμοργιανός κοφτός , ο Πρωτοχρονιάτικος
Ο κοφτός είναι το φαγητό της Πρωτοχρονιάς και γίνεται από τα πιο απλά υλικά που παράγει το νησί, το αλεύρι και την μυζήθρα. Σερβίρεται και το πρωί και το βράδυ της Πρωτοχρονιάς για να πάει καλά η σοδειά του νέου χρόνου. Επίσης το προσφέρουν και στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Κολοφάνα σαν πρώτο πιάτο πριν το πατατάτο.

Υλικά
1 κιλό σιτάρι καθαρισμένο και αποφλοιωμένο
1 κρεμμύδι
6 κ.σ. τυρί μανούρα τριμμένη
αλάτι
½ φλιτζάνι τσαγιού λάδι

Εκτέλεση
Τοποθετείτε μια κατσαρόλα στη φωτιά και ρίχνετε μέσα περίπου 2 κανάτες νερό. Προσθέτετε μέσα το σιτάρι και περιμένετε να βράσει.
Σημείωση: Αν το σιτάρι δεν είναι αποφλοιωμένο τότε θα πρέπει να το έχουμε βάλει αποβραδίς στο νερό να φουσκώσει και την επομένη να το σουρώσουμε και να το ξεφλουδίσουμε χτυπώντας το ελαφρά σ’ ένα γουδί. Κατόπιν το απλώνουμε στο τραπέζι και το τρίβουμε απομακρύνοντας τα φλούδια με ένα μπουκάλι.
Όταν αρχίσει να παίρνει μια βράση, αρχίζετε να ανακατεύετε συνέχεια για να μην κολλήσει. Μόλις βράσει το σιτάρι καλά το αποσύρετε από τη φωτιά.
Εν τω μεταξύ, ψιλοκόβετε το κρεμμύδι. Σε βαθύ τηγάνι ρίχνετε το λάδι και σοτάρετε το ψιλοκομμένο κρεμμύδι μέχρι να ροδίσει. Ρίχνετε το κρεμμύδι στη κατσαρόλα με το σιτάρι και ανακατεύετε συνέχεια μέχρι να πιει το λάδι.
Σερβίρετε προσθέτοντας από πάνω τριμμένο τυρί.

Εάν λοιπόν βρεθείτε στο πανέμορφο νησί της Αμοργού τις ημέρες της γιορτής της Αγίας Παρασκευής, μην παραλείψετε να πάτε στο μεγάλο πανηγύρι, που γίνεται προς τιμή της.

Πηγές: www.aegiali.gr, www.youtube.com, www.google.gr