Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας με τις λιγότερες ώρες φωτός στο βόρειο ημισφαίριο και τις περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο. Ο Δεκέμβρης πάντα ξεκινά την ίδια μέρα της εβδομάδας με τον Σεπτέμβριο.
Από τη ζωή των αγροτών, όπως αυτή εξελίσσεται μέσα στο Δεκέμβρη, τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου που «πρωταγωνιστούν» το κρύο, το τέλος της σποράς και η μικρή μέρα.
Το κρύο συνδέεται με τρείς κυρίως γιορτές στην αρχή του Δεκέμβρη. Της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Αη Νικόλα.
Λέγανε παλιά: «Βαρβάρα βαρβαρώνει και Σάββας σαβανώνει και Νικόλας παραχώνει»!Στις ορεινές περιοχές της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας,της Ρούμελης το κρύο συνδέεται και με την γιορτή του Αγίου Ανδρέα.
«Ο Αγι Αντρέας έφτασε το κρύο αντρειεύει»
Ο Δεκέμβρης στην παράδοσή μας έχει και το όνομα Αντριάς (ή Ντριας) λόγω του κρύου. Ο Δεκέμβρης μαζί με τον Γενάρη είναι οι πιο κρύοι μήνες του χρόνου.
Η δεύτερη εμπειρία είναι το τέλος της σποράς. Εκφράζεται και αυτή με παροιμίες.
Για την σπορά λένε: «Δικέμβρης, δίκιος σπόρος» ή «Δεκέμβρη δίκαια σπέρνε» και αυτό γιατί ο «ζευγάς» δεν πρέπει να ρίχνει το σπόρο μήτε πολύ αραιά, μήτε πολύ πυκνά, γιατί το χώμα είναι αρκετά ποτισμένο απο τηυ βροχή και έτσι δεν υπάρχει ο φόβος πλέον μη τυχόν κα δεν φυτρώσει ο σπόρος.
Ένα άλλο έθιμο που τηρούσαν οι παλιοί τον Δεκέμβρη, ήταν που «ευχαριστούσαν» τα ζώα τα οποία τους βοηθούσαν στην σπορά! Μια ξεχωριστή γιορτή στις 18 του Δεκέμβρη, είναι του Αγίου Μοδέστου. Στο Δρυμό στην γιορτή του αγίου έδιναν στα ζώα τριμμένους άρτους και αντίδωρο απο την εκκλησία, για να φάνε τα ζώα και να γίνουν γερά! Βέβαια σήμερα τα ζώα έχουν αντικατασταθεί απο τα τρακτέρ. Στη Λήμνο οι ζευγάδες κάνουν κόλλυβα που τα πηγαίνουν στην εκκλησία και τα διαβάζει ο παπάς και τα ρίχνουν έπειτα στην «ταγή» για τα ζώα.
Η τρίτη εμπειρία για τον Δεκέμβρη είναι το φως. Ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας με τις μικρότερες μέρες. Από τα Χριστούγεννα όμως και μετά , αρχίζουν να μεγαλώνουν.
«Του Δεκέμβρη η μέρα καλημέρα, καλησπέρα» έλεγαν οι παλιοί , για να τονίσουν το ποσο μικρές μέρες και μεγάλες νύχτες έχουμε αυτό το μήνα.
Με τον ήλιο κα το φώς σχετίζεται η μεγαλύτερη γιορτή του Δεκέμβρη, τα Χριστούγεννα. Η νύχτα των Χριστουγέννων είναι η μεγαλύτερη και ιερότερη της χρονιάς, επειδή είναι κοντά στις χειμερινές τροπές του ήλιου. Μετά τη γέννηση «αύξει το φως» και Ηλίου γενέθλιον». Σε πολλά μέρη τα Χριστούγεννα έδωσαν το όνομά τους στον μήνα : «Xριστουγεννάρης, Χριστουγεννάς».
«Του Δεκέμβρη η μέρα καλημέρα, καλησπέρα» έλεγαν οι παλιοί , για να τονίσουν το ποσο μικρές μέρες και μεγάλες νύχτες έχουμε αυτό το μήνα.
Με τον ήλιο κα το φώς σχετίζεται η μεγαλύτερη γιορτή του Δεκέμβρη, τα Χριστούγεννα. Η νύχτα των Χριστουγέννων είναι η μεγαλύτερη και ιερότερη της χρονιάς, επειδή είναι κοντά στις χειμερινές τροπές του ήλιου. Μετά τη γέννηση «αύξει το φως» και Ηλίου γενέθλιον». Σε πολλά μέρη τα Χριστούγεννα έδωσαν το όνομά τους στον μήνα : «Xριστουγεννάρης, Χριστουγεννάς».
Πηγή: www.hamomilaki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου