ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Ένα κύριο χαρακτηριστικό των ανθρώπων της σημερινής εποχής είναι ο υπέρμετρος καταναλωτισμός. Ο άνθρωπος, ανεξαρτήτως ηλικίας, νιώθει μια συνεχή και ακόρεστη ανάγκη να καταναλώνει ολοένα και περισσότερα αγαθά, στην προσπάθειά του να καλύψει τα εσωτερικά κενά και να ικανοποιήσει τις ψυχολογικές ανάγκες του.
Η εφηβεία είναι ένα ευαίσθητο διάστημα, κατά το οποίο το άτομο μεταβαίνει από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή. Σε αυτό το διάστημα, ο έφηβος χτίζει την ταυτότητά του, την αυτοεικόνα και αυτοεκτίμησή του προσπαθώντας να ενταχθεί ισάξια στο κοινωνικό σύνολο. Η κατοχή πληθώρας αγαθών – πολλές φορές χωρίς καμία χρησιμότητα – είναι για τον ίδιο ένας τρόπος εδραίωσης της θέσης του ανάμεσα στους άλλους (φίλοι, σχολείο).
Πολλοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου έχει διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο σε αυτή τη συμπεριφορά, αφού οι έφηβοι έχουν ταυτίσει την επικοινωνία και τη διασκέδαση με την απόκτηση ηλεκτρονικών υπολογιστών (laptop, tablets κ.ά.) και κινητών τηλεφώνων τελευταίας τεχνολογίας. Βλέπουμε λοιπόν τα παιδιά να απαιτούν από τους γονείς τους να αποκτήσουν το τελευταίο μοντέλο κινητού τηλεφώνου, έτσι ώστε να θεωρούν τους εαυτούς τους ¨ίσους¨ με τους συνομηλίκους τους..
Η τηλεόραση και τα υπόλοιπα μέσα μαζικής επικοινωνίας καθώς και η διαφήμιση, συμβάλλουν στη δημιουργία προτύπων, σύμφωνα με τα οποία ο έφηβος θα πρέπει να είναι «μέσα» στη μόδα, αγοράζοντας ακριβά και επώνυμα ρούχα προκειμένου για να γίνεται αποδεκτός από τις παρέες του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται το προσωπικό στοιχείο από τις επιλογές, αφού οι έφηβοι δεν επιλέγουν σύμφωνα με τις ανάγκες ή τις προτιμήσεις τους αλλά με το τι επιτάσσει η μόδα.
Έτσι λοιπόν, συναντάμε εφήβους απαιτητικούς και υπερ-καταναλωτικούς, οι οποίοι προσπαθώντας να ικανοποιήσουν την επιθυμία τους για αναγνώριση και αποδοχή από τον περίγυρο, καταναλώνουν ή νιώθουν έντονη την ανάγκη να αποκτήσουν διαρκώς περισσότερα αγαθά κι όταν αυτό δεν είναι εφικτό αισθάνονται απογοήτευση και θυμό.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι καθοριστικός στην καταναλωτική συμπεριφορά που θα αναπτύξει ο έφηβος, αφού μέσα σε αυτή θα πάρει τα πρώτα ερεθίσματα και θα σχηματίσει την πρώτη εικόνα για τον εαυτό του και τον κόσμο. Όταν, για παράδειγμα, οι γονείς χρησιμοποιούν την αγορά παιχνιδιών για να καλύψουν την απουσία τους από το σπίτι, αυτομάτως μαθαίνουν στο παιδί πως μέσα από τα υλικά αγαθά μπορεί να «καλύψει» την ανάγκη του για φροντίδα και αγάπη.
Ακόμη, η ενίσχυση της καταναλωτικής συμπεριφοράς μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ψυχολογική εξέλιξη του εφήβου, αφού για να νιώσει ευτυχισμένος θα πρέπει πάντα να «αγοράζει» την ευτυχία του. Έτσι, όταν στη μετέπειτα ζωή του δε θα μπορεί να έχει όλα τα προϊόντα που θα του προβάλουν ως απαραίτητα για να νιώθει πλήρης και χαρούμενος, τότε θα έχει αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσει προβλήματα ψυχικής υγείας (άγχος, απομόνωση, κατάθλιψη κ.ά.).
Η τηλεόραση και τα υπόλοιπα μέσα μαζικής επικοινωνίας καθώς και η διαφήμιση, συμβάλλουν στη δημιουργία προτύπων, σύμφωνα με τα οποία ο έφηβος θα πρέπει να είναι «μέσα» στη μόδα, αγοράζοντας ακριβά και επώνυμα ρούχα προκειμένου για να γίνεται αποδεκτός από τις παρέες του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται το προσωπικό στοιχείο από τις επιλογές, αφού οι έφηβοι δεν επιλέγουν σύμφωνα με τις ανάγκες ή τις προτιμήσεις τους αλλά με το τι επιτάσσει η μόδα.
Έτσι λοιπόν, συναντάμε εφήβους απαιτητικούς και υπερ-καταναλωτικούς, οι οποίοι προσπαθώντας να ικανοποιήσουν την επιθυμία τους για αναγνώριση και αποδοχή από τον περίγυρο, καταναλώνουν ή νιώθουν έντονη την ανάγκη να αποκτήσουν διαρκώς περισσότερα αγαθά κι όταν αυτό δεν είναι εφικτό αισθάνονται απογοήτευση και θυμό.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι καθοριστικός στην καταναλωτική συμπεριφορά που θα αναπτύξει ο έφηβος, αφού μέσα σε αυτή θα πάρει τα πρώτα ερεθίσματα και θα σχηματίσει την πρώτη εικόνα για τον εαυτό του και τον κόσμο. Όταν, για παράδειγμα, οι γονείς χρησιμοποιούν την αγορά παιχνιδιών για να καλύψουν την απουσία τους από το σπίτι, αυτομάτως μαθαίνουν στο παιδί πως μέσα από τα υλικά αγαθά μπορεί να «καλύψει» την ανάγκη του για φροντίδα και αγάπη.
Ακόμη, η ενίσχυση της καταναλωτικής συμπεριφοράς μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ψυχολογική εξέλιξη του εφήβου, αφού για να νιώσει ευτυχισμένος θα πρέπει πάντα να «αγοράζει» την ευτυχία του. Έτσι, όταν στη μετέπειτα ζωή του δε θα μπορεί να έχει όλα τα προϊόντα που θα του προβάλουν ως απαραίτητα για να νιώθει πλήρης και χαρούμενος, τότε θα έχει αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσει προβλήματα ψυχικής υγείας (άγχος, απομόνωση, κατάθλιψη κ.ά.).
Αυτό που είναι απαραίτητο να διδαχθούν οι έφηβοι, γράφει η κυρία Κοτσιφάκου, είναι ότι
η προσωπική αξία και καταξίωση δεν επέρχονται μέσα από τις αγορές αλλά από τις διαπροσωπικές σχέσεις, τη δημιουργικότητα και την προσωπική εξέλιξη.
Ο έφηβος θα πρέπει να μάθει να διαχωρίζει τις πραγματικές του ανάγκες από τις επίπλαστες, καθώς και να αναπτύξει την κρίση του απέναντι σε όσα προσπαθούν να του υπαγορεύσουν ως απαραίτητα, ώστε να μπορεί να αποφασίζει ο ίδιος για τον εαυτό του και την ευτυχία του!
Πηγή:www.efiveia.gr
Καλημέρα σας και ευχαριστούμε που αναδημοσιεύσατε το άρθρο μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυελπιστούμε σε μελλοντική συνεργασία και θα χαρούμε να αναδημοσιεύσετε και άλλα άρθρα μας στο μέλλον, αρκεί ο σύνδεσμος στο "www.efiveia.gr" στην πηγή να είναι ενεργός, όπως αναφέρουν και οι όροι χρήσης στη διεύθυνση "http://efiveia.gr/oroi-xrisis/".
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων
Η Ομάδα του efiveia.gr