"ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙ-ΑΝΤΩΝΗ" -ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ-

"Προσοχή στο χειμώνα!
Σ'τσι δεκαφτά του Γεναριού
είναι, κυρά μ', τ'Αγι-Αντωνιού.
Τοτεσάς, κυρά Μαντόνα,
είν' η φούρια του χειμώνα!"

Έτσι ξεκινάει ο λαογράφος μας Δημήτριος Λουκάτος ("Συμπληρωματικά του χειμώνα και της άνοιξης") την αναφορά του στον Άγιο Αντώνιο... Και συνεχίζει:
"Το ανώτατο όμως αυτό κρύο σημαίνει και κάποιο ξεθύμασμα. Γι'αυτό και κάποτε παρηγορούν:

Απ' τ' αγι-Αντωνιού και πέρα
δώσ' του φουστανιού σ'αέρα!

όπου δεν πρέπει να ξεχνάμε και το αρχόμενο Καρναβάλι."

Κι επειδή, όπως αναφέρει κι ό έτερος λαογράφος μας, ο Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου, στα θρακιώτικα διηγήματά του ("Χριστουγεννιάτικα και Πρωτοχρονιάτικα διηγήματα"), "Το χιόν' είν' μπερεκέτ'" και:



... καιρός είναι να δούμε και τη "φούρια του χειμώνα"!

Κι ας επιστρέψουμε στον Άγιο-Αντώνη που, πέθανε και σε ηλικία 105 ετών.  Ο λαός μας, λοιπόν, σε διάφορες περιοχές και, κυρίως στας Αθήνας παλιότερα, θεωρούσε πως τη μέρα της εορτής του πρέπει να τηρείται αυστηρή αργία. Καταγράφει ο Φίλιππος Βρετάκος ("Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των"):

"Εις τας Αθήνας υπήρχε το έθιμον: "Εγύριζαν τα μεντέρια (στρώματα καναπέ) και εσάρωναν όλον το σπίτι' άλλην εργασία δεν έκαμνον (την ημέραν δηλ. του Αγίου Αντωνίου), διότι:

Κόρη 'ζύμωσε, ξαγκωνιάστηκε'
κόρη έπλινε, ξεχεριάστηκε'
κόρη λούστηκε, 'κάη η κοφή της'
κόρη ζήλωσε, σπυριά φύτρωσε'
κόρη σάρωσε, λογάρι ευρήκε"

(Δ.Γρ.Καμπούρογλου, "Ιστορία των Αθηνών", Αθήναι 1889)."

Και προσθέτει ο Δ.Λουκάτος: "Υπάρχει και κατάρα: Κακή ριπή τ' Αγι' Αντωνιού (να σ'εύρει) δηλαδή το δυνατό κρύο της ημέρας του.
Είναι όμως και δαιμονοδιώκτης ο άγιος, γι' αυτό λέγανε για τους τρελούς ή ιδιότροπους, πως "είναι για τον Άγι-Αντώνη" (Πολίτης, Παροιμ.Α 227)."

Πηγή:firiki.pblogs.gr